Youssef Daoudi – Orson Welles, de kunstenaar en zijn schaduw. Concerto Books, 2025. 272 pagina’s. € 34,99

Youssef Daoudi heeft een neus voor bijzondere personages als hoofdrolspelers in zijn boeken. Ging zijn vorige boek over de uitzonderlijke muzikant Thelonious Monk, dit keer gunt hij een van de grootste n bekendste regisseurs en acteurs uit de filmgeschiedenis het podium, Orson Welles. Iedereen kent die naam, maar noem maar eens een paar films. Veel verder dan Citizen Kane kwam ik zelf niet vóór ik dit boek ging lezen, en ja The Third Man, waarin hij schittert als Harry Lime. Vreemd dat je van iemand met zo’n naam zo weinig films kunt noemen. Dat moet iets te maken hebben met de grilligheid van de persoon, zijn bijzondere biografie, zijn ongrijpbaarheid. Hij vestigde zijn naam in 1938 met The War of the Worlds, een radiohoorspel dat Amerika op zijn kop zette. Het hoorspel werd zódanig uitgevoerd dat veel Amerikanen die niet vanaf het begin de uitzending hadden gevolgd, meenden dat er echt een invasie van Marsmannetjes begonnen was. Citizen Kane deed zoveel stof opwaaien omdat Welles krantenmagnaat William Randolph Hearst met zijn enorme macht aan de paal nagelde. Wat tegelijkertijd de verdenking opleverde dat hij communist was en tegen het kapitalisme ageerde. Daardoor werd het steeds moeilijker om in Amerika films te maken en daardoor stak hij over naar Europa. Maar ook daar wilde het niet echt lukken om succesvolle films te maken. Al bij al maakte hij er best een aardig aantal en acteerde hij in minstens zo’n aantal. Daoudi laat in dit boek vooral Orson Welles zelf aan het woord. Hij voert ons al vertellend en filosoferend door zijn leven en carrière. Geliefd en bewonderd door zijn vakgenoten, maar de producenten en het grote publiek lustten hem niet, begrepen hem niet. Net als veel van Welles’ films heeft dit boek een open einde, als om te suggereren dat we nog lang niet uitgepraat zijn over Welles en zijn werk. Dit boek zet het een en ander op een rijtje, maar trekt geen conclusies. En interessant genoeg is dat absoluut niet onbevredigend.