Robert Crumb – Verhalen over paranoia. Concerto Books, 2025. 40 pagina’s. € 16,99

Dat de Amerikaanse stripmaker Robert Crumb in veel van zijn strips zijn worstelingen met zichzelf blootlegt, is bekend. Crumb is over alles onzeker, geeft op alles en iedereen af, in de eerste plaats op zichzelf. Drugsgebruik, seks, alles is te relateren aan een diepgeworteld paranoia dat Crumb beheerst. In dit boek gaat het vooral over zijn wantrouwen, zijn paranoia, inzake Covid-19, de vaccinaties, de wereldwijde pandemie en de gevolgen voor economie en psyche. Als het echt zo is zoals hij in dit boek beschrijft, dan had Crumb een diepgeworteld wantrouwen tegen de farmaceutische industrie en hun oplossing voor de pandemie, gezocht in vaccins. Wat als het maar een smoesje was om ons allemaal aan de vaccins te krijgen met als enig doel flink geld verdienen? We kennen die ‘paranoia’ van de wereldwijde groep van wappies en betweters. Maar het gaat in dit boek niet alleen maar over Covid. Eigenlijk is het Crumbs algehele levensangst die de revue passeert. Op de achterkant van het boek komt hij zelfs met de theorie dat we alleen maar bestaan als figuren in een game van een alien, dat ons hele bewustzijn dus flauwekul zou zijn. De waarschuwing op de cover “dit album is GEEN luchtig amusement” moet het gevoel bij de lezer versterken dat het echt niet alleen als een grapje bedoeld is allemaal. Nu lees ik al heel lang Crumb en weet ik dat hij zijn lezers vaak in de maling neemt, de zaken wat aanscherpt om ze erger te doen lijken dan ze daadwerkelijk zijn. Maar hoe dit zij, ik vind dit boek verontrustend omdat het me doet twijfelen aan geestelijke gezondheid van Crumb. Heel veel tekst, heel veel talking heads, heel veel geheven vingertjes. Nee, niet een boek om vrolijk van te worden.